Nikolajs to starożytne imię chrześcijańskie, pochodzące od greckiego słowa "Nikolaos", które oznacza "zwycięzca ludzi". Zwykle jest używane jako imię męskie, ale może być również używane jako imię żeńskie. Imię to ma silne związki z postacią świętego Mikołaja, biskupa Miry, który żył w IV wieku i słynął z dobroczynności.

Imię to należy do najpopularniejszych imion w Rosji i w krajach bałtyckich.